بهبود شیوه های تعلیم و تربیت
بـسـیـاری از نـابسامانی های روانی و از جمله نگرانی های انسان نـاشـی از تـربـیـت نادرست او در دوران کودکی است. یکی از روان شـنـاسـان بـه نـام (کارن هورنای) معتقد است که: (والدین با بی عـلاقگی و بی توجهی نسبت به کودک، کتک زدن متناوب، از شیر گرفتن زودرس، تـبـعـیض قائل شدن بین فرزندان، تنبیه بی جا و سخت گیری بـیش از حد، ایراد و انتقاد و بهانه جویی بی مورد، مسخره کردن، تـحقیر کردن، طرد کردن و غیره می توانند امنیت کودک را به ویژه در سـال هـای قبل از دبستان به خطر بیندازند. حتی محبت و ابراز دوسـتـی مـصـنوعی نیز نمی تواند امنیت را برای کودک ایجاد کند، بلکه این خود باعث ایجاد ناامنی در کودک می شود.)
اثـر نـامـطـلوبی که از تندی و خشم و غضب مربیان در روح و روان کـودک پـدیـد مـی آید قابل توجه و تامل است. از این رو اسلام به نـحـوه بـرخـورد بـا فـرزنـدان عنایت دارد و همگان را به تکریم کـودکـان فرا خوانده است و از تحقیر و توهین آن ها برحذر داشته اسـت. دایـه امام حسین(ع) می گوید: (روزی رسول اکرم(ص) حسین را کـه در آن مـوقـع شیرخوار بود از من گرفت و در آغوش کشید، کودک لـبـاس پیغمبر(ص) را خیس کرد. من طفل را چنان به شدت از پیامبر جـدا کـردم که گریان شد. حضرت به من فرمود: آرام باش، لباس مرا آب تـطـهـیر می کند، ولی چه چیز می تواند غبار کدورت و رنجش را از قلب فرزندم حسین برطرف نماید.)
گوش دادن به سخنان کودک موجب تخلیه احساسات و آرامش روحی وی می شـود. ایـن امـر زمـیـنه ارتباط سالم بین والدین با فرزندان را فـراهم می کند، به ویژه در دوران بحرانی بلوغ، این ارتباط مامن و پـنـاه گـاه مطمئنی برای جوانان محسوب می شود. کنترل مداوم و دل سـوزی افراطی والدین و انجام امور شخصی کودکان و محروم کردن آن هـا از بازی و سلب آزادی مشروع و معقول باعث می شود که آنان نـسـبـت به توانایی های خود به شک بیفتند و دچار ترس یا اضطراب شـونـد. آرامـش و بـردبـاری در جـوانـی مـرهون فعالیت ها و جست وخـیـزهای دوران کودکی است. از این رو رسول اکرم(ص) می فرماید: (یـسـتحب عرامه الغلام فی صغره لیکون حلیما فی کبره; چه خوب است کـودک در خـردسـالـی پرتحرک و پرجنب وجوش باشد تا در بزرگ سالی آرام و خویشتن دار گردد.)
مـحـبت به فرزندان از مهم ترین عوامل رشد روانی آن ها محسوب می شـود. نـوجـوانی که محبت کافی از پدر و مادر نبیند، برای پذیرش انـواع اخـتلالات رفتاری آمادگی دارد. در روایات اسلامی محبت کردن بـه فـرزندان بسیار سفارش شده است تا آن جا که رسول اکرم(ص) می فـرماید: (احبوا الصبیان وارحموهم; کودکان را دوست بدارید و با آن هـا مـهـربان باشید).و در جای دیگر می فرماید: کسی که به کودکان مهربانی و به بزرگ سالان احترام نکند، از ما نیست.
کـودکـی که از محبت اشباع شده، روانی شاد و دلی بانشاط و روحیه ای مـقـاوم دارد. الـبته تاکید بر محبت به معنای افراط و زیاده روی در آن نـیـسـت. نازپروردگی ممکن است کار را به جایی برساند کـه آدمـی با نیرومندترین دستگاه اعصاب در تمام دوران زندگی به عـنـصـری ترسو مبدل شود. کودکانی که لوس بار آمده اند و از اول بـدون زحـمت به خواسته های خود رسیده اند، روانی ضعیف و زودرنج دارند و همواره از رویارویی با مشکلات نگران می باشند.
مرد باید که در کشاکش دهر
سنگ زیرین آسیاب بـــاشد
امام باقر(ع) می فرماید: (بدترین پدران کسانی هستند که در نیکی به فرزندان از حد تجاوز کنند.)
فرزند خرد را به مشقت بزرگ کن
کز زحمت است هرکه به راحت رسیده است
نـکـته مهم دیگر، رعایت عدل و تساوی در اعمال محبت است. اگر در مـحـیـطـ خـانواده یکی از کودکان بیش از دیگران مورد توجه قرار گـیـرد طـبـیـعـی است که این نگرانی در آنان پدید می آید که از لـیـاقت و شایستگی لازم برخوردار نیستند و از این رو خود را پست و نـالایـق تلقی می کنند و این شکست روحی ممکن است تا پایان عمر در روانـشـان ثابت بماند. بر این اساس اسلام به والدین سفارش می کـند که نسبت به کودکان خود رفتاری عادلانه داشته باشند. پیامبر اکـرم(ص) مـی فـرماید: (اعدلوا بین اولادکم کما تحبون ان یعدلوا بـیـنـکـم; بـین فرزندان خود به عدالت رفتار کنید، همان طور که دوست دارید بین شما به عدل رفتار کنند).